Automatyczna skrzynia biegów w czasie pracy wykorzystuje płyn ATF (Automatic Transmission Fluid). Bez niego nie jest w stanie funkcjonować – zadaniem płynu jest chłodzenie, smarowanie oraz napędzanie siłowników. Wysokiej jakości płyn jest wytrzymały na nacisk, odporny na upływ czasu i starzenie, nie pieni się i nie wchodzi w reakcje z elementami uszczelniającymi. Zaś optymalny poziom płynu, dobór jego odpowiedniej jakości i rodzaju, są kluczowe dla zachowania kondycji i sprawności skrzyni biegów.

Bagatelizowanie tej kwestii – zły dobór, zbyt niski poziom płynu, niewłaściwa temperatura, nadmierna eksploatacja, skutkująca utratą nadanych mu właściwości – skutkuje złą pracą automatycznej skrzyni biegów, a finalnie, uszkodzeniami i awariami.

Dlatego regularna kontrola, wymiana i weryfikacja jakości są tak ważne i powinny być zlecane fachowcom. Istnieją dwa sposoby wymiany oleju w automatycznych skrzyniach – dynamiczna i statyczna.
 
Statyczna wymiana oleju
W tym wypadku zużyty olej zlewany jest przez korek spustowy lub demontaż miski olejowej. Podczas czyszczenia wymieniane są filtry płynu ATF, po oczyszczeniu i wymianie, miskę montuje się powtórnie, a poziom oleju uzupełnia do pożądanego. Silnik zostaje uruchomiony i zmieniając przełożenie dźwigni, sprawdza się poziom oleju za pomocą miarki lub otworu kontrolnego. Weryfikuje się także jego temperaturę.

Choć metoda jest bardzo szybka i prosta, jej skuteczność jest średnia. Nie pozwala bowiem na kompleksową wymianę zużytego oleju, a tylko odświeżenie jego stanu. Większość oleju zostaje bowiem w elementach skrzyni i podzespołach. Po uruchomieniu silnika olej zostaje wprawiony w ruch i miesza się z nowym, obniżając jego jakość.

Dynamiczna wymiana oleju
Ta metoda jest trudniejsza w realizacji i bardziej skomplikowana, wymaga specjalistycznego sprzętu i jest bardziej kosztowna. Jednocześnie jednak, jest zdecydowanie metodą zalecaną. Wynika to z efektywności – bo w tym wypadku wymienione zostaje aż 98% płynu olejowego z całego mechanizmu i układu przekładni. Oznacza to, że zużyty olej zostaje niemal w pełni zastąpiony nowym.

Do układu skrzyni biegów aplikowany jest specjalny środek czyszczący. Rzecz odbywa się za sprawą pompy w specjalistycznej maszynie, która z zastosowaniem filtrów wypycha zużyty i wtłacza nowy olej, pozwalając na całkowite zastąpienie starego nowym.

Pierwszy etap to podłączenie urządzenia czyszczącego do wlewu oleju i chłodnicy – preparat czyszczący usuwa naloty i osady nawet w najwęższych i niedostępnych kanałach całego układu. Włączony silnik i zmieniane biegi pozwalają natomiast na wypłukanie kolejno wszystkich miejsc, do których w naturalnym procesie dociera olej.

Kolejny etap to spuszczenie oleju ze skrzyni, demontaż misy olejowej i czyszczenie magnesów, wymiana filtrów i napełnienie skrzyni nowym olejem. To proces, który może być wykonany ręcznie lub z wykorzystaniem pompy. My preferujemy i polecamy tę drugą metodę – dzięki niej nowy olej dociera do każdego elementu skrzyni, zabezpieczając przed pracą „na sucho” po uruchomieniu silnika, zabezpiecza to również przed zapowietrzeniem i zatarciem pompy skrzyni.

Po wypełnieniu skrzyni odpowiednią ilością oleju, pora na kolejny etap. Dynamiczna wymiana z wykorzystaniem specjalnego urządzenia. Uruchamiamy samochód, wybierając po kolei wszystkie przełożenia. W tym czasie skrzynia pompuje płyn olejowy do zbiornika na zużyty olej (element urządzenia), pompa tymczasem wtłacza nowy olej do skrzyni. Jakość wylewanego płynu jest stale monitorowana – dzięki czemu wiadomo, w którym momencie skrzynia wylewa klarowny, czysty olej. Ten etap powoduje zużycie ok 30% więcej oleju, niż mieści skrzynia biegów. Strata jednak amortyzuje się, zapewniając niekwestionowany zysk w postaci sprawnie działającej skrzyni.

Kiedy przelewany olej jest już zupełnie czysty, proces dobiega końca, urządzenie zostaje odłączone od samochodu i pozostaje jedynie kontrola poziomu płynu ATF.

Dlaczego warto
Olej jest niezbędnym elementem funkcjonowania automatycznej skrzyni biegów. Dynamiczna wymiana oleju zaś, jest w zasadzie jedyną metodą, która pozwala na kompleksową wymianę i czyszczenie elementów układu. Wysoka efektywność tego zabiegu sprawia, że skrzynia działa sprawniej i – przede wszystkim – dłużej. Jednocześnie cały proces czyszczenia przebiega z zachowaniem pełnego bezpieczeństwa dla wszystkich elementów, włączając w to elementy gumowe i uszczelki. Należy także pamiętać o tym, że przy standardowej pracy skrzyni, cierne elementy hamulców i sprzęgieł ocierając się, tworzą opiłki, które swobodnie przemieszczają się w układzie zamkniętym skrzyni, odkładają się w wąskich elementach i nie mają szansy w żaden sposób uwolnić się samoczynnie. Wyłącznie wymiana oleju może oczyścić wszystkie te elementy.